Een prachtig voorbeeld van samenwerking. Dat realiseerde ik me vandaag. Tijdens het inwendig anaal onderzoek (ook wel rectaal toucher genoemd) bij een patiënte die 6 maanden geleden kwam vanwege pijn bij de ontlasting en sinds enkele weken pijnvrij is, voelde ik het gebeuren.

Bekkenbodemspieren die perfect samenwerken. Spieren die samenknijpen wanneer de patiënt dat wil. Maar ook wanneer de reflex in werking wordt gezet door de vinger van de onderzoekende dokter.
Spieren die loslaten als dat ‘commando’ wordt gegeven. Maar ook als de onderzoekende vinger zich voorzichtig terugtrekt. En ook het aambeien weefsel dat opzwelt bij druk (door diezelfde samenknijpende spieren) en dat weer slinkt en zich terugtrekt als de spieren ontspannen.
’t Was net een orkest, er klonk nog net geen applaus’. Bij deze patiënte, die bij de bekkenfysiotherapeut had geleerd om goed naar de signalen van haar buik en darmen, stress en bioritme te luisteren, was de samenwerking heel langzaam en bewust gegroeid. Terug van weggeweest. Een bekkenbodem die kan samenwerken betekent bij haar: poepen zonder zorgen.

Wij worden in principe allemaal geboren met de mogelijkheid van samenwerkende spieren. Soms moeten we die nog bewust worden en trainen, zoals bij leren lopen, leren fietsen, leren zwemmen. En bij het zindelijk worden. Dan wordt samenwerken ook beloond: met applaus voor de eerste stapjes, een nieuwe fiets, een diploma. Of een schone broek. Die samenwerking voelt goed en heel gewoon. Onbewust, een reflex. Zoals we ook niet nadenken bij slikken of ademhalen. Als het samenwerken van de bekkenbodem wordt verstoord, worden we afgestraft. Door aambeien, een verzakking of een anale kloof. Au! We zijn ons ervan bewust dat er iets niet meer werkt maar het komt niet in ons op dat het een samenwerkingsprobleem is. Want dat samenwerken, daar hebben we nooit bewust over nagedacht. We deden het gewoon, totdat het zeer ging doen. Of ging bloeden.

Als samenwerking niet vanzelf gaat, is het nog best moeilijk om aan te leren. Waar moet je beginnen? Net als in een orkest: wat is het signaal voor de trompet, hoe weet de viool wanneer die harder of zachter moet. Hoe langer de klachten duren, hoe moeilijker het wordt om dat vanzelfsprekende gevoel weer terug te vinden, dat bij goed samenwerkende spieren hoort. Veel patiënten vinden het dan ook lastig om de diagnose van ‘overactieve’ bekkenbodem of ‘bekkenbodemdissynergie’ te snappen. Laat staan zich een voorstelling te maken van wat ze dan zouden moeten voelen. Of anders doen. Het is natuurlijk ook een gek idee, zoveel moeite te moeten doen, voor iets dat bij andere mensen vanzelf lijkt te gaan. Dat komt ook door het taboe op anale klachten en bekkenbodemproblemen. ‘Zeg, hoe doe jij dat nou, je poep loslaten?’ Je ziet ze al kijken. Voor dit soort problemen moeten niet alleen je spieren leren samenwerken, ook bekkenbodemspecialisten moeten hun ‘muziek’ goed op elkaar afstemmen. Dat gebeurt gelukkig vaak heel harmonieus en vanzelfsprekend. Deze blog is daar een voorbeeld van.

Want, trouwe lezer, heb je door dat ik Marijke niet ben en zelfs geen bekkenfysiotherapeut? Ondergetekende is chirurg-proctoloog. Dat is ook een bekkenbodemspecialist, maar dan één die van oorsprong chirurg is en zich helemaal heeft toegelegd op problemen van de anus en de bekkenbodem. Dus op alles wat er nodig is om het poepen goed te laten verlopen. En dat zit hem dus voor een heel groot deel in samenwerking. De gespecialiseerde kliniek waar ik werk, de Proctos Kliniek met sinds kort 2 vestigingen (Bilthoven en in het ProFundum Instituut in Dordrecht), is dol op samenwerken. Omdat …. precies, omdat het werkt. Met Marijke Slieker van het ProFundum Instituut, met andere toegewijde bekkenfysiotherapeuten en met allerlei specialisten op bekkenbodemgebied. Zoals (uro)gynaecologen en maag-darm-lever-artsen uit verschillende ziekenhuizen. En samenwerken met de patient zelf. Zodat die weer kan poepen zonder zorgen, met een bekkenbodem waar muziek in zit.

Vera Rempe chirurg Proctos Kliniek Bilthoven en Dordrecht Meer weten? kijk op www.proctoskliniek.nl

Zoals je ziet is er vandaag een gastblog. Af en toe zal ik anderen uitnodigen om hier een blog te schrijven.

Als je wilt reageren kan dit weer op de site, maar natuurlijk kun je ook met meer persoonlijke vragen terecht op info@profunduminstituut.nl of rechtstreeks bij de Proctoskliniek.