Op veler verzoek is er vandaag een stuk geschreven over sacrale neuromodulatie. Hoewel nog vaak wel gedacht, is deze therapie zeker niet meer in de experimentele fase, maar is voornamelijk een verzekeringstechnisch probleem aangaande de vergoedingen.
Wat is sacrale neuromodulatie?
Sacrale neuromodulatie (SNM), ook wel sacrale neurostimulatie of zenuwstimulatie genoemd, is een bijzondere therapie een effect heeft op de zenuwen die verantwoordelijk zijn voor het functioneren van je blaas en darmen.
Zonder dat je het weet wordt er veel informatie uitgewisseld tussen je zenuwen in je bekken, je bekkenbodem en je hersenen. Diezelfde zenuwen hebben ook hun invloed op je blaas en darmen. Als die communicatie goed verloopt heb je geen klachten, maar als de communicatie niet goed verloopt, kan er van alles aan de hand zijn. Je kunt dan denken aan bijvoorbeeld een overactieve blaas (heel vaak plassen), maar ook ontlastingsverlies of juist het omgekeerde: je blaas of darm niet leegkrijgen. De sacrale neuromodulatie kan daarvoor een optie zijn omdat via deze therapie geprobeerd wordt om de communicatie te herstellen. Via deze therapievorm wordt geprobeerd om met lichte elektrische prikkeltjes alles weer op orde te krijgen. Omdat ook je gevoel van vulling op je blaas of darm belangrijk zijn wordt deze informatie via diezelfde zenuwen in je bekken aan de hersenen doorgegeven. Het grappig is dat sacrale neuromodulatie foute signalen die worden gestuurd worden gecorrigeerd.
Waartegen helpt sacrale neuromodulatie?
SNM kan dus worden gebruikt bij urine-incontinentie, maar dan bij urineverlies bij aandrang vanwege de overactieve blaas. Het vermindert urineverlies en hevige aandrang en vaak moeten plassen, wellicht een combinatie hiervan.
SNM kan ook helpen als je je blaas niet leeg kunt krijgen als deze niet wordt veroorzaakt omdat je plasbuis een obstructie heeft. SNM kan soms de symptomen van interstitiële cystitis of een blaaspijnsyndroom verlichten. De laatste jaren wordt de therapie ook ingezet bij ontlastingsverlies en chronische obstipatie.
Dit klinkt nu allemaal erg mooi maar sacrale neuromodulatie wordt toegepast wanneer alle andere opties niet werken. Ook zijn niet alle ziekenhuizen in staat om je neuromodulatie te geven. Er zijn gelukkig al wel veel urologen die de therapie gebruiken en een beperkt aantal colorectaal chirurgen (Universitair Medisch Centrum Maastricht en het Erasmus MC, ziekenhuisgroep Twente en het Groene Hart in Gouda).
Hoe werkt SNM?
Via een operatieve ingreep wordt een neurostimulator, een soort pacemaker, onder je huid ingebracht, meestal rechts in de bovenbil. De neurostimulator stimuleert de sacrale zenuwen met behulp van lichte tot matige elektrische pulsen. Het zijn pulsjes die je niet of nauwelijks voelt en waar iemand snel aan gewend is. Zo kan de coördinatie tussen hersenen, bekkenbodem, blaas of dikke darm en sluitspieren worden hersteld.
Hoe weet u of SNM ook bij jou kan werkt?
Je snapt vast wel dat het allemaal niet zomaar gebeurt. Het wordt eerst uitgebreid getest, maar het voordeel is dat ze kunnen testen voordat er definitieve stappen worden gezet. Het is een twee stappenplan: een testfase (proefstimulatie) en een implantatiefase.
Voorafgaand aan de testfase moet je een periode je normale stoelgang of plasgang vastleggen met een ontlatingsdagboek(3 weken) of plasdagboek (3-5 dagen Tijdens de testfase doe je dit ook weer. Deze dagboeken zijn belangrijk om te kunnen besluiten of je in aanmerking komt voor de therapie.
Tijdens een testfase (proefstimulatie) wordt er een dunne elektrodedraad ingebracht in je onderrug, dichtbij de zenuwen die de blaas en darmen controleren. De elektrodedraad wordt daarna aangesloten op een “kleine” externe stimulator, die lichte elektrische pulsen afgeeft. Dit kan een licht trekkend, tintelend gevoel geven in het bekkenbodemgebied.
Als je de therapie wilt stopzetten, schakel je het apparaat gewoon uit.
De boven beschreven procedure kan in een half uur tot een uur worden uitgevoerd. Je arts zal de mogelijkheden met je bespreken. Na de procedure kun je naar huis en je dagelijkse activiteiten, beperkt hervatten. Tijdens de testfase schrijf je opnieuw een dagboek.
Ervaring en evaluatie
Tijdens de testfase merk je of je klachten verminderen.
Verlies van urine en/of hevige aandrang: je hebt minder vaak aandrang en/of je kunt de plas ophouden. Retentie (blaasledigingsstoornis): je hebt weer aandranggevoel en kunt weer plassen.
Ontlastingsverlies: je verliest minder of helemaal geen ontlasting meer en je voelt wanneer je darm gevuld is.
Obstipatie: je stoelgang wordt regelmatiger en vooral vaker.
Als je verder geïnteresseerd bent: er is ook een patiëntenvereniging waar j contact mee kunt opnemen of nog eens verder kunt lezen: www.pvvn.nl.
Vragen kunnen ook gewoon weer naar info@profunduminstituut.nl
Voor de bekkenfysiotherapeuten is er op 23 juni een informatieve avond waarin de laatste stand van zaken wordt toegelicht. Deze state-of-the-art is terug te vinden op profundum-educatie.nl